Na vele wegen te hebben bewandeld, besluit Daniel de Koster om hulp te bieden aan patiënten. Maar dit zijn geen gewone patiënten; het zijn mensen die al een uitputtend medisch traject hebben doorlopen en nog steeds met onzekerheid over hun aandoening kampen. Met volledige toewijding werkt zij dag en nacht om deze individuen eindelijk de broodnodige hulp te bieden. Hoewel dit altruïstisch lijkt, rijst de vraag of dit echt het geval is. Na Daniels plotselinge overlijden gaat haar geliefde Jodie op zoek naar het ware verhaal achter de ‘heldin’. Wat maakt Daniels persoonlijkheid complexer dan gedacht en wat is er werkelijk met haar gebeurd? De roman Leer me alles wat je weet (2023) van Hanna Bervoets (1984) draait om deze vragen.
De kracht van deze roman ligt in de manier waarop de thema’s verlangen en de zoektocht naar erkenning in het leven worden behandeld. Met name jongeren zullen zich in het verhaal herkennen. Het verhaal draait om Daniel, die regelmatig worstelt met haar fysieke beperkingen en daardoor haar eigenwaarde elders moet zoeken dan bij zichzelf. Ze voelt zich waardevol wanneer anderen naar haar kijken en waardering tonen. Haar identiteit krijgt dus een boost wanneer ze succesvol hulp biedt aan zieke vrouwen die contact met haar opnemen via telefoon of e-mail:
‘Ze rekenden op haar. Ja, voelde Daniel, de vrouwen die haar belden werden tekortgedaan en ze hadden haar nodig; een idee dat haar, vermoed ik, evenzeer vleide als benauwde, maar ze kon al die mensen toch niet in de steek laten? En hoewel het haar soms zenuwachtig maakte, al die bloemen in haar woonkamer, was ze toch ook gehecht geraakt aan de aanblik ervan, de bladeren en doornen net kleine, juichende armpjes, de kelken mondjes die haar naam riepen.’
In de roman van Bervoets draait de zoektocht naar erkenning bij Jodie, de vriendin van Daniel, echter om iets anders: het verkrijgen van waardering van Daniel zelf. Jodie voelt zich regelmatig genegeerd door Daniels focus op zieke vrouwen en ervaart woede omdat ze haar eigen levenspad volledig heeft opgeofferd om Daniels droom te verwezenlijken. Deze zoektocht naar waardering van een geliefde maakt de roman dus ook een dramatische liefdesgeschiedenis: ‘Ze zou me teleurstellen, vreesde ze, en daar kreeg ze groot gelijk in. Ja, haar twijfels zouden gegrond blijken: in de periode dat het echt slecht tussen ons ging bleek samenwerken niet langer mogelijk, en toen ik de dertig begon te naderen verloor ik mezelf soms in de venijnige bezigheid de dingen die onze relatie me hadden opgeleverd af te strepen tegen wat ik er allemaal voor had moeten opgeven’.
Bervoets valt op door haar moed om aandacht te besteden aan zieke mensen die vaak genegeerd worden door de maatschappij. Denk bijvoorbeeld aan personen met langdurige klachten na een coronainfectie, individuen die uit wanhoop alternatieve geneesmiddelen proberen maar daardoor alleen maar zieker worden of zelfs overlijden, mensen met AIDS, gevallen van medische nalatigheid bij vrouwenproblemen en personen die lijden aan chronische ziektes maar niet serieus genomen worden. Deze onderwerpen worden als gevoelig beschouwd en zijn vaak taboe. Net zoals de personages in Bervoets’ boek, hebben ook mensen in het echte leven behoefte aan aandacht, liefde en erkenning. Het verhaal biedt deze mensen dus een vorm van troost en geeft de boodschap “hey, je wordt wel degelijk gezien!” terwijl het voor onwetenden een wake-up call is.
Bervoets brengt op stilistisch vlak niets nieuws, maar dit hoeft ook niet. Ze staat bekend om haar mooie beschrijvingen en uitgebreide innerlijke monologen, die het gevoelsleven van de personages goed laten zien. Haar schrijfstijl is nuchter en vermijdt overdreven sentimentaliteit, ondanks de zware onderwerpen. Hierdoor houdt ze een balans tussen maatschappelijke thema’s en een bepaalde afstand die nodig is om lezers aan het denken te zetten. Het verhaal had echter korter kunnen zijn door minder details en soms onnodige vergelijkingen van Bervoets. Gelukkig lost de traagheid van het verhaal zich op in het tweede deel van de roman. Leer me alles wat je weet laat dus een indruk achter bij de lezer, vooral door de uitstekende uitwerking van relevante thema’s.
Auteursrecht Anna Husson.