Sommige mensen willen zich terugtrekken uit de maatschappij en in afzondering leven, vrij van verplichtingen. Maar dit geldt niet voor Martin Molle, een 58-jarige man die worstelt met tegenstrijdige gevoelens. Enerzijds koestert hij diepgewortelde woede jegens zijn medemensen door een jeugd zonder liefde en een pijnlijke scheiding waarbij hij alleen achterbleef. Anderzijds verlangt hij naar uitdaging, ontroering en liefde, zodat zijn eenzaamheid verdwijnt:‘Het is merkwaardig dat ik aan de ene kant zo graag gezien wil worden en aan de andere kant het liefst onzichtbaar ben.’
Robert Brouwer, de auteur van Café Terminus (2023), heeft een risico genomen door te schrijven over het complexe thema van eenzaamheid. Het was mogelijk dat het verhaal zou vervallen in clichés of de lezer zou overweldigen met het verdriet van een personage. Echter, Brouwer slaagt erin om diepgang te geven aan zijn verhaal door zich te richten op de grillige aard van eenzaamheid. Hij behandelt niet alleen het verdriet van zijn hoofdpersonage, maar snijdt ook verschillende vraagstukken aan, zoals de relatie tussen vrijheid en eenzaamheid, de fysieke reacties van het lichaam en de betekenis van het leven wanneer men zich zo eenzaam voelt. Ondanks dat Café Terminus slechts 156 pagina’s telt, moedigt het verhaal de lezer aan om de wereld op een andere manier te bekijken.
‘Mijn leven gaat nergens naartoe. Wat is er tussen ons voorgevallen? Niets. Gebeurde er maar iets. Ik heb me gewoon vergist, zoals altijd. Toch voel ik zodra ik haar zie de hoop weer opleven. Ze geeft me de ruimte om te dromen, daarom ga ik met haar om. Het is pijnlijk om haar schoonheid zo dicht bij mij te weten en tegelijk zo veraf.’
De locaties waar het verhaal zich afspeelt zijn gedetailleerd uitgewerkt. In veel romans over eenzaamheid en isolatie vinden de gebeurtenissen vaak plaats in afgelegen natuurgebieden met pittoreske schoonheid. Dit verhaal volgt echter een andere richting door zich af te spelen in de stad, met scènes in een typisch Hema restaurant waar Martin zijn enige vriend ontmoet en spreekt, evenals op straat waar hij als schoonmaker toegewijd zijn werk doet. De momenten waarop de natuur wél een rol speelt in deze roman doen zich voor in het verleden van Martin of wanneer hij bijna denkt dat zijn eenzaamheid ten einde komt. Het personage lijkt dus altijd schoonheid als gezelschap te zoeken in zijn eenzame bestaan.
Het is lastig om de schrijfstijl van Brouwer te vergelijken met die van een andere schrijver. Er is geen sprake van lyrische overdrijving, maar eerder van geregistreerde precisie en goed geconstrueerde korte zinnen. Als lezer worden we geconfronteerd met de realiteit zoals de schrijver die presenteert. Met andere woorden, we kunnen niet ontsnappen aan de realiteit die op papier wordt geschetst. Alle taalmiddelen die Brouwer hanteert, vormen gezamenlijk zijn beeld van de werkelijkheid en tonen daarmee zijn unieke stijl.
Café Terminus van Robert Brouwer kan dus beschouwd worden als een droomdebuut. Aan het einde van het verhaal blijft de lezer nog steeds worstelen met één vraag: is de eenzaamheid en isolatie die Martin ervaart een bewuste keuze of kan hij eenvoudigweg niet anders? Brouwer biedt geen antwoord op deze vraag en toont daarmee aan hoe complex eenzaamheid kan zijn.
Auteursrecht Anna Husson.